Quy tắc tỷ lệ 1/3 chính là nền tảng cơ bản vững chắc cho bất kỳ ai có hứng thú trong quay phim chụp ảnh hoặc trong môi trường điện ảnh nói chung. Đây có lẽ là quy tắc nổi tiếng nhất khi nói đến việc sắp xếp bố cục trong quay phim và nhiếp ảnh.

Đối với những ai mới bắt đầu tìm hiểu về khái niệm và các kỹ thuật cơ bản của máy ảnh như: độ dài tiêu cự, khẩu độ, máy ảnh, bố cục hình ảnh,… quy tắc tỷ lệ 1/3 chính là một trong những khái niệm cơ bản về bố cục hình ảnh mà bạn không nên bỏ qua.

Khi chia hình ảnh thành 3 phần bằng nhau theo cả chiều ngang lẫn chiều dọc, tổng cộng khung hình sẽ có 9 ô vuông nhỏ và 4 đường thẳng (2 dọc, 2 ngang). Người ta thường sử dụng quy tắc tỷ lệ 1/3 này để căn chỉnh bố cục hình ảnh rõ ràng và chuyên nghiệp hơn dựa vào các lưới ô vuông nhỏ. Cụ thể hơn, dựa vào các lưới ô vuông có tỷ lệ 3:3 này, người chụp ảnh có thể dễ dàng đặt đối tượng vào đúng vị trí họ mong muốn. Dưới đây chính là ví dụ trực quan về cách chia tỷ lệ 1/3 trong một bức ảnh bất kỳ:

Thuật sắp đặt của quy tắc tỷ lệ 1/3

Đối với quy tắc tỷ lệ 1/3 này, 4 điểm giao nhau của 2 đường thẳng dọc và 2 đường thẳng ngang chính là phần quan trọng của hình ảnh. Nên đưa chủ thể của bức ảnh nằm trùng lên trên các giao điểm này để có thể làm nổi bật chủ đề của bức ảnh nhất có thể. Các giao điểm giữa các đường thẳng dọc và ngang trên lưới ô vuông chính là nơi mà mắt chúng ta thường tự động lướt qua như một thói quen.

Khi trọng tâm chính của hình ảnh nằm trùng với các giao điểm này, bức ảnh sẽ trở nên hài hòa hơn rất nhiều, từ đó tăng tính thẩm mỹ lên cao. Trong một bức ảnh bình thường, chủ thể tốt nhất nên nằm gọn trong các ô vuông nhỏ đã chia trên lưới. Chủ thể này có thể vừa là người, vừa là vật thể. Ví dụ trong một cảnh quay cắt ra từ phim A Star Is Born, chủ thể là hai nhân vật chính, bức ảnh chia theo tỷ lệ 1/3 theo chiều ngang:

Giữa các đối tượng đã có khoảng trống vừa đủ giúp cho người xem chú ý vào khung hình kỹ hơn. Cách chia tỉ lệ này giúp cho cảnh quay có chiều sâu hơn đồng thời tăng thêm phần ý nghĩa, khung hình không có khoảng trống gây cảm giác khó chịu.

Trường hợp khác, quy tắc tỷ lệ 1/3 còn là một thủ thuật mang tính chất tâm lý. Chẳng hạn, khi có một cảnh diễn viên nhìn ra ngoài màn hình tạo cảm giác như họ đang giao tiếp với đối tượng nào đó khác ngoài màn hình. Mặc dù phía bên trái của cảnh quay đó là khoảng không gian trống nhưng tâm trí của chúng ta (những khán giả đang xem phim) sẽ tự động suy ra rằng có ai đó ở phía bên kia của khung hình. Nếu không sử dụng quy tắc tỷ lệ 1/3 trong khung cảnh này, tỷ lệ khung hình trông sẽ rất mất cân đối, tạo cảm giác khó chịu. 

Vì vậy, nếu bạn tự thấy những bức ảnh hoặc khung hình của mình đang có cảm giác sai sai thì có thể chúng hơi lệch tâm. Cần lưu ý một chút ở bước này để điều chỉnh lại sao cho các đối tượng nằm đúng vào các khung lưới ô vuông là được!

Quy tắc tỷ lệ 1/3 trong cảnh quay Eye Lines

Cảnh quay “Eye Lines” là những cảnh quay tập trung vào đúng ngang tầm mắt của chủ thể trong khung hình. Áp dụng quy tắc tỷ lệ 1/3 cho những cảnh quay ngang tầm mắt của nhân vật chính là một cách quay phim thông minh, giúp khắc họa mạnh mẽ đôi mắt và một phần khuôn mặt của chủ thể bức ảnh. Cảnh quay này hứa hẹn sẽ mang lại cảm giác tự nhiên và chân thực.

Tương tự như đã nói ở trên, đôi mắt của chúng ta sẽ tự động tìm kiếm thông tin dọc theo những đường thẳng dọc ngang trong lưới ô vuông. Vì lẽ đó, khi người xem đưa mắt vào khung hình, đập ngay vào mắt họ chính là ánh mắt của nhân vật/ chủ thể. Người xem có thể dễ dàng đọc được cảm xúc của nhân vật, dễ dàng liên hệ với những ý đồ mà bạn đang cố gắng khắc họa vào nhân vật.

Quy tắc tỷ lệ 1/3 trong cảnh quay Rack focus

“Rack focus” là thuật ngữ được sử dụng để mô tả kỹ thuật quay phim dùng một tiêu điểm cụ thể để thu hút sự chú ý của người xem (kéo tiêu điểm). Hoặc bạn có thể hiểu là cảnh quay này sẽ hướng sự chú ý của người xem từ chủ thể này sang chủ thể khác trong cùng một khung hình. Video dưới đây đã giải thích khá cụ thể về nghệ thuật quay theo kiểu “kéo tiêu điểm” ấy:

Trong cảnh quay này, hai chủ thể trong khung hình sẽ xuất hiện rất gần nhau, nhưng sự gần gũi đó cũng góp phần đẩy mạnh cảm giác gấp gáp và hồi hộp cho người xem.
Khoảng cách giữa các chủ thể đòi hỏi người quay phim có hiểu biết về quy tắc tỷ lệ 1/3 để có thể tạo ra sự cân bằng hoàn hảo. Chỉ cần thay đổi khoảng cách máy quay cũng làm giảm chất lượng cảnh quay. Đưa máy quay ra xa hơn một chút sẽ làm mất cân đối khoảng cách giữa hai chủ thể, đưa máy quay vào gần hơn sẽ cắt mất phần trọng tâm của các chủ thể.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Bluemotion Media Production – đơn vị cung cấp các giải pháp truyền thông tổng thể, toàn diện và có tính liên kết.

Bạn đang có nhu cầu sử dụng dịch vụ sản xuất video, hình ảnh quảng cáo, thiết kế, xây dựng website, các dịch vụ studio và đào tạo? Vui lòng liên hệ chúng tôi ngay tại Hotline +8476 265 8899 (24/7)!

Đọc thêm về những bài viết được cập nhật thường xuyên của chúng tôi tại đây.

Xem qua các sản phẩm hoàn thiện trên kênh Youtube của chúng tôi tại đây.

Truy cập trang fanpage Facebook của chúng tôi tại đây.